Sức khỏe và chế độ ăn chay: những vấn đề cần quan tâm

Theo một cuộc thăm dò gần đây của một nhóm nghiên cứu có tên “Nguồn ăn chay” - Vegetarian Resource Group” cho thấy 46% số người được hỏi nói rằng họ luôn luôn hoặc đôi khi ăn những bữa ăn chay khi đi ăn bữa tối bên ngoài. Lý do là họ tin chế độ ăn này tốt cho sức khỏe.

Mặc dù ăn chay được biết đến là chế độ ăn tốt cho sức khỏe, nhưng các nghiên cứu gần đây cũng đưa rất nhiều mặt trái của chế độ ăn thuần chay nghiêm ngặt, bao gồm các báo cáo về nguy cơ đột quỵ, ảnh hưởng đến não, rụng tóc và sự trầm cảm. Vậy mô hình ăn uống được cho là lành mạnh này có những nhược điểm gì?

Đối với những người khoẻ mạnh nói chung, dường như không có bất kỳ ghi nhận nào về việc ăn chay có nguy cơ đối với sức khỏe. Tuy nhiên vấn đề lại đến từ chất lượng các loại thực phẩm đối với lợi ích về sức khoẻ ví dụ như rau tốt cho sức khỏe còn khoai tây chiên thì lại hoàn toàn không.

Chế độ ăn thuần chay là chế độ loại trừ thịt, cá và gia cầm. Người ăn chay cũng không ăn động vật và các sản phẩm từ động vật như sữa, trứng và phô mai. Những người ăn thuần chay thậm chí không cả ăn mật ong.

Có những mặt trái của việc không ăn thịt. Tuy nhiên các khóa đào tạo về dinh dưỡng và sử dụng thực phẩm bổ sung hợp lý có thể giúp vượt qua được những mặt trái trên.

2.1. Nguy cơ đột quỵ

Các nhà nghiên cứu tại Anh đã theo dõi hơn 48.000 đàn ông và phụ nữ không có tiền sử bệnh tim hoặc đột quỵ trong khoảng 18 năm cho thấy người ăn chay có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn 13% so với người ăn thịt. Nhưng họ cũng có tỷ lệ đột quỵ cao hơn 20% so với người ăn thịt. Con số thống kê nêu trên tăng giảm 3 trên 1000 người trong mỗi mười năm.

Tuy nhiên các tác giả khác lại chỉ ra các hạn chế của nghiên cứu kể trên. Đây là một nghiên cứu quan sát nên không điều tra sâu về nguyên nhân và kết quả. Nghiên cứu này cũng được tiến hành ở Hoa Kỳ và chế độ ăn chay ở mỗi khu vực có thể là khác nhau. Đây là chủ đề rất đáng được quan tâm. Nghiên cứu ở Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng chế độ ăn chay không giúp giảm nguy cơ đột quỵ. Tuy nhiên rõ ràng là chúng ta cần nhiều nghiên cứu hơn nữa về vấn đề này.

2.2. Ảnh hưởng tới sức khoẻ của não

Một nhóm chuyên gia khác chứng minh rằng xu hướng ăn chay có thể dẫn đến một "Cuộc khủng hoảng choline". Choline là một chất dinh dưỡng mà rất quan trọng đối với sức khỏe của não và các chức năng khác. Nó được tìm thấy trong thịt và gia cầm, và đây là những chất mà cơ thể không thể tự tổng hợp ngoài nguồn thức ăn.

"Chế độ ăn chay chắc chắn là ít choline. Tuy nhiên bằng cách ăn một vài quả trứng mỗi tuần thực sự có thể giúp tăng lượng choline ở những người có ăn trứng. Những người ăn chay nên cân nhắc sử dụng thực phẩm chức năng, đặc biệt là ăn chay ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Nên sử dụng các thực phẩm bổ sung có chứng nhận, được cấp phép lưu hành.

2.3. Rụng tóc

Chế độ ăn không thịt có dẫn đến rụng tóc? Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng thiếu protein nghiêm trọng và việc thiếu một số các chất dinh dưỡng khác có thể dẫn tới rụng tóc. Thịt là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng. Thịt có chứa sắt, vitamin B và kẽm, tất cả đều quan trọng cho sự phát triển của tóc.

Mặc dù sắt có trong thực phẩm như đậu khô và rau lá xanh đậm, nhưng nó lại khó hấp thụ hơn nếu ăn chay thuần túy. Nhưng nó rất dễ dàng để bổ sung bằng thực phẩm chức năng. Người ăn chay và người ăn chay thuần cần lưu ý đặc biệt để có đủ lượng sắt cho cơ thể. Thực phẩm chức năng cũng chỉ nên bổ sung nếu như cơ thể của bạn thiếu.

2.4. Vấn đề về tâm trạng

Chế độ ăn chay và ăn chay thuần liệu có ảnh hưởng đến tâm trạng của bạn? Các kết quả nghiên cứu cho các kết quả khác nhau và khá nhiều đối lập. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc không ăn thịt giúp cải thiện tâm trạng trong khi những người khác lại chứng minh điều ngược lại. Trong một nghiên cứu trên 400 bà mẹ mới sinh, 80 trong số họ trầm cảm sau sinh. Một chế độ ăn chay dường như là một yếu tố ảnh hưởng tới trầm cảm.

Trong một nghiên cứu khác, các nhà nghiên cứu đã so sánh những người ăn chay (vegetarian), ăn thuần chay (vegan) và những người ăn cả thực vật và động vật (mix) và nhận thấy những người ăn thuần chay (vegan) có mức độ lo lắng và căng thẳng thấp hơn những người ăn thịt.

Các nhà nghiên cứu khác đã xem xét các vấn đề sức khỏe tâm thần ở người ăn chay (vegetarian) và kết luận rằng họ có nhiều khả năng mắc trầm cảm hơn. Nhưng nhìn chung, các vấn đề tâm thần của họ đã có trước khi mọi người bắt đầu ăn chay. Và các nhà nghiên cứu nhấn mạnh họ không tìm thấy mối liên hệ nhân quả giữa việc ăn chay và vấn đề về tâm trạng.

Nguồn: vinmec.com